Otrzymując w spadku po rodzicach mieszkanie, spadkobierca musi zrealizować kilka formalności, aby stać się pełnoprawnym właścicielem nieruchomości. Konieczne jest przede wszystkim przyjęcie spadku, zgłoszenie zmian w księdze wieczystej oraz poinformowanie urzędu skarbowego. Jak uregulować stan prawny nieruchomości i co zrobić, żeby nie płacić podatków?
Dziedziczenie testamentowe a ustawowe
Dziedziczenie mieszkania w spadku po rodzicach odbywa się na mocy ustawy lub na mocy testamentu. Testament ma pierwszeństwo nad dziedziczeniem ustawowym, jednak zgodnie z obowiązującymi w Polsce regulacjami, spadkobiercy pominięci w testamencie mają prawo do zachowku. Spadkobiercą może zostać każda osoba, w tym osoby niepełnoletnie oraz nienarodzone jeszcze dzieci pod warunkiem, że urodzą się żywe.
Jeśli został przygotowany testament, to dziedziczenie odbywa się na zasadach w nim opisanych. Jeśli testament nie wskazuje szczegółowo, kto dziedziczy daną część majątku, to jego podział następuję w równych częściach. W przypadku braku testamentu dziedziczenie odbywa się na mocy ustawy. W pierwszej kolejności spadek utrzymuje małżonek oraz dzieci spadkodawcy. W dalszej kolejności dziedziczą wnuki, rodzice, rodzeństwo i dziadkowie spadkobiercy, a w przypadku braku rodziny majątek osoby zmarłej przechodzi na rzecz gminy lub skarbu państwa.
Przyjęcie spadku
W ciągu 6 miesięcy od otwarcia spadku możemy go odrzucić. Jeśli decydujemy się przyjąć spadek, może odbywać się to na dwa sposoby.
Jeśli wszyscy spadkobiercy są zgodni co do sposobu oraz zakresu dziedziczenia, to wystarczy, że notariusz sporządzi akt poświadczenia dziedziczenia. Łączny koszt przygotowania dokumentu i sporządzenia protokołu to 150 zł.
Jeśli wśród potencjalnych spadkobierców wystąpi spór lub spadkobiercy nie są znani, sprawa musi zostać skierowana do sądu. Sąd ustala krąg spadkobierców, określa wielkość udziałów i stwierdza nabycie spadku. W tym przypadku koszty uzależnione są od wielu czynników, takich jak liczba zainteresowanych i składanych oświadczeń oraz przeprowadzonych postępowań dowodowych
Wpis do księgi wieczystej
Akt notarialny poświadczenia dziedziczenia oraz postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku mają taką samą moc prawną. Posiadając jeden z tych dokumentów, możemy złożyć wniosek do właściwego sądu rejonowego o wpis prawa własności do księgi wieczystej odziedziczonej przez nas nieruchomości. Opłata za wpis własności do KW to 200 zł.
Podatek od spadku
Dziedzicząc mieszkanie po rodzicach nie musimy płacić podatku. Dzieci spadkodawcy są zaliczane do tzw. grupy 0 wyodrębnionej z I grupy podatkowej. Obecne regulacje mówią, że najbliższa rodzina czyli: małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha są zwolnieni z obowiązku płacenia podatku od spadku oraz darowizn pod warunkiem zgłoszenia tego faktu w urzędzie skarbowym. W tym przypadku nie ma też żadnych limitów kwotowych dla kwoty wolnej od podatku.
Sprzedaż nieruchomości
Odziedziczoną po rodzicach nieruchomość możemy od razu po uregulowaniu jej statusu prawnego. W przypadku sprzedaży mieszkania (polecamy sprzedawać na tym portalu) przed upływem 5 lat od jego nabycia jesteśmy zobowiązani do odprowadzenia podatku dochodowego. Co ważne, od 2019 roku w ustawie o PIT obowiązują zapisy mówiące, że okres 5 lat jest liczony od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości lub zakończenie budowy przez spadkodawcę. Jest to bardzo istotna różnica w stosunku do wcześniej obowiązujących przepisów, na mocy których czas ten liczył się od nabycia spadku przez spadkobiercę. W praktyce więc wielu spadkobierców jest zwolnionych z tego podatku bez konieczności czekania.
Poza tym, nawet jeśli spadkobierca jest objęty wspomnianym pięcioletnim okresem, nie zapłaci podatku, jeśli sprzeda nieruchomość przed upływem wskazanego terminu, ale środki uzyskane ze sprzedaży przeznaczy na własne cele mieszkaniowe. Z obowiązku zapłaty podatku będziemy zwolnieni, gdy kupimy inne mieszkanie lub dom, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub działkę budowlaną. albo zrealizujemy remont, budowę, rozbudowę, przebudowę bądź nadbudowę własnego lokalu bądź domu mieszkalnego.